ماسکنه چیست؟

در راستای جلوگیری از شیوع ویروس کووید ۱۹ استفاده از ماسک تبدیل به یکی از عادات روزانه ما شده است. استفاده از ماسک در خیلی از مکان های عمومی مانند رستوران و فروشگاه های مواد غذایی الزامی می باشد. استفاده از ماسک از انتقال ویروس کرونا پخش شده در محیط به مجاری تنفسی جلوگیری می کند. اگر بر اثر استفاده مداوم از ماسک دچار برخی مشکلات پوستی شدید، این را بدانید که شما تنها نیستید. در ادامه به سوال ماسکنه چیست؟ پاسخ خواهیم داد.

این عارضه به ماسکنه معروف است که بر اثر استفاده مداوم از ماسک به وجود می آید. برای درمان ماسکنه به ادامه مطلب توجه فرمایید. ماسکنه در تمام موارد منجر به ایجاد جوش بر روی پوست نمی شود، بلکه ممکن است علائمی مانند قرمزی، برجستگی و التهاب در آن ظاهر شود. برای اطلاع از روش های درمان ماسکنه و چگونگی جلوگیری از آن با ما تا انتها مقاله همراه باشید.

به طور کلی ماسکنه به مشکلات مختلف پوستی که بر اثر استفاده از ماسک بر روی صورت ایجاد می شود گفته می شود. درمان ماسکنه با توجه به شرایط آن متفاوت است. از جمله مشکلات پوستی می توان به موارد ذیر اشاره کرد:

• اول، فولیکولیت:

فولیکولیت یا عفونت فولیکول های مو باعث ایجاد برآمدگی هایی بر روی پوست می شود. در برخی موارد آن ها با آکنه اشتباه گرفته می شوند. خارش و درد از دیگر عوارض آن بشمار می آید. در صورتی که سابقه ابتلا به فولیکولیت را دارید، در صورت استفاده از ماسک مستعد ابتلا به ماسکنه می باشید. قبل از معرفی روش های درمان ماسکنه به بررسی علل و عوامل آن خواهیم پرداخت.

• دوم، آکنه:

هنگامی که منافذ پوست با چربی، سلول های مرده پوست و یا آلودگی مسدود شود آکنه به وجود می آید. آکنه می تواند باعث به وجود آمدن جوش های ریز، جوش سرسفید و یا سرسیاه شود.

• سوم، روساسه:

اگر به عارضه روساسه دچار هستید، استفاده از ماسک باعث شدیدتر شدن این عارضه می شود. همچنین ممکن است علائمی مانند جوش و التهابات و قرمزی پوست ظاهر شود.

• چهارم، درماتیت تماسی:

هنگامی که پوست شما به مواد تشکیل دهنده ماسک حساسیت داشته باشد درماتیت تماسی ایجاد می شود. درماتیت باعث تشکیل جوش و دانه های قرمز رنگ، التهاب و تاول پوستی می گردد.

دلایل بروز ماسکنه چیست؟

به دلیل اینکه ماسکنه بر اثر شرایط مختلف پوستی ایجاد می شود، علت دقیق این عارضه پوستی بسیار متفاوت است. جهت درمان ماسکنه ابتدا یافتن علت ایجاد ماسکنه اهمیت دارد. در اغلب موارد علت ایجاد ماسکنه بسته شدن منافذ پوستی است. شما بر روی پوست خود چربی، سلول های مرده پوستی و باکتری دارید. هنگامی که ماسک می زنید، این عوامل تشدید شده و منافذ پوست شما مسدود می شوند. ماسک منجر به افزایش رطوبت بر اثر تنفس می شود که یکی دیگر از عوامل بروز آکنه است. عامل مهم دیگر سایش می باشد.

ماسک با سطح پوست در تماس بوده و موجب تحریک و ایجاد جوش می شود. همچنین برخی افراد حساسیت و آلرژی به مواد تشکیل دهنده ماسک دارند. برخی از ماسک ها احساس زبری و خشکی بر روی پوست ایجاد می کنند. بنابراین استفاده از ماسکی که با مواد شوینده معطر شستشو شده است ممکن است ایجاد آلرژی کند. عوامل بسیار زیادی در ایجاد ماسکنه موثر است از جمله استفاده طولانی مدت از ماسک، با این حال سایر عوامل شامل موارد ذیل است. دانستن عوامل ایجاد کننده ماسکنه در تعیین روش درمان ماسکنه و جلوگیری از آن بسیار مهم است.

• _هوای سرد و خشک:

تغییر فصل تاثیر زیادی در بهبود ماسکنه ندارد. پوست در فصول پائیز و زمستان خشک می شود. اصطکاک میان ماسک پوست موجب از بین رفتن چربی سطح پوست می شود. تماس مداوم پوست با ماسک موجب تجزیه سلول های سطحی پوست شده و باعث باز شدن فولیکول مو می شود. این کار به ایجاد فولیکولیت که یک عفونت باکتریایی است به همراه سلول های خشک و مرده اطراف آن منجر می شود.

• _استرس:

استرس و نگرانی باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول و سایر هورمون های مربوطه می شود. این افزایش سطح هورمون ها در بدن منجر به تضعیف سیستم ایمنی می شود. هنگام تضعیف سیستم ایمنی، بدن شروع به خارج کردن عوامل آن از بدن می شود. این عامل به صورت عارضه های پوستی در سطح بدن نمایان می شوند.

• _استفاده از کرم ضد آفتاب:

شما در مواقعی که ساعت های طولانی در خارج از منزل و در فضای آزاد هستید، از کرم ضد آفتاب استفاده می کنید. این کرم ها موجب پوشش سطح پوست و مسدود شدن منافذ پوستی می شوند. استفاده از کرم های ضد آفتاب با درصد پایین یا کرم های مرطوب کننده بر پایه کرم ضد آفتاب، احتمال مسدود شدن منافذ پوستی را کاهش می دهد.

• _وجود رطوبت:

گرما و رطوبت حاصل از تنفس در زیر ماسک باعث شدید تر شدن آکنه می شود. این مشکل در ماه های گرم تابستان بیشتر نمایان می شود. بعلاوه گرما و رطوبت بالا موجب ایجاد جوش های دردناک، کیست، جوش چرکی و کورک می شود.

• _استفاده از لوازم آرایشی:

در صورت استفاده از لوازم آرایشی و آرایش کردن زیر ماسک، منافذ پوستی بسته می شوند و احتمال ایجاد آکنه افزایش می یابد.

در مباحث فوق علل مختلف ایجاد ماسکنه را شرح دادیم. یافتن علت ایجاد ماسکنه به استفاده از بهترین روش درمان ماسکنه و جلوگیری از تشدید آن کمک فراوانی می کند.

آیا استفاده از ماسک منجر به ایجاد سایر مشکلات پوستی می شود؟

علاوه بر مسدود شدن منافذ پوستی، تماس مداوم میان ماسک و پوست به آسیب دیدن سلول های سطحی پوست می انجامد. بر روی سطح پوست لایه های بسیار نازکی از چربی وجود دارد که به حفظ رطوبت آن کمک می کند. این لایه به افزایش ایمنی پوست، محافظت پوست از محرک های خارجی، باکتری و ویروس می شود.وقتی این لایه محافظ چربی از بین می رود، پوست در معرض انواع مشکلات پوستی مانند اگزما و جوش قرار می گیرد. این موارد پوست شما را با مشکلات بسیار جدی مواجه می کند. افرادی که پوست حساس و خشک دارند، در تماس مداوم با ماسک، بیشتر در معرض مشکلات پوستی قرار خواهند گرفت.

طبق اظهارات دکتر چامپلین، ویروس کووید ۱۹ تغییرات بسیاری در زندگی روزمره ما ایجاد کرده است. استفاده از ماسک یکی از بزرگترین تغییرات است. درمان ماسکنه برای افرادی که دچار ماسکنه بر اثر عواملی مانند رطوبت، دما، خشکی و اصطکاک می شوند تبدیل به یک چالش شده است. اگر دچار ماسکنه شده اید برای درمان ماسکنه با متخصص پوست حتما مشورت کنید.

لب ها جزو اجزایی هستند که بر اثر تماس با ماسک ممکن است دچار خشکی و آسیب شوند. از کرم و محصولات مراقبتی لب که نرمی و چربی لازم برای لب را تامین می کنند استفاده کنید.

آیا استفاده از ماسک با جنس های مختلف در ایجاد ماسکنه تاثیر دارد؟

پروفسور طاهر سیف و دو نفر از فارغ التحصیلان به نام های آنور آیدین و بشار ایمون نشان دادند که تی شرت های کارکرده بهترین مواد برای ساخت ماسک می باشند. ماسک صورت تشکیل شده از یک لایه کتان می تواند همانند کتان استفاده شده در تی شرت، تا ۴۰ درصد از انتشار ذرات تنفسی جلوگیری کند. در ماسک دو لایه این محافظت تا ۹۸ درصد افزایش می یابد. در صنایع غیر پزشکی و درمانی، افرادی که فاصله اجتماعی را رعایت می کنند، ماسک ساخته شده از کتان باید قابل تنفس، راحت و موثر باشد.

علاوه بر ساخت ماسک با استفاده از کتان قابل تنفس، یکی از روش درمان ماسکنه و پیشگیری از آن ماسکی است که حداقل اصطکاک را با پوست داشته باشد. ماسک ابریشمی یا دارای خطوط ابریشمی که اصطکاک کمی با پوست دارند می تواند ریسک ابتلا به ماسکنه را کاهش دهد. جدا از جنس ماسک در هر صورت شستشوی مکرر ماسک توصیه می شود.

درمان ماسکنه:

استفاده مداوم از ماسک حتی در صورت ابتلا به ماسکنه الزامی است. پوشاندن دهان و بینی با ماسک یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کووید ۱۹ است. روش های مختلفی برای پیشگیری از ماسکنه و درمان ماسکنه وجود دارد . که تعدادی لز این روش های درمان ماسکنه به شرح زیر می باشد:

• اول، عدم استفاده از مواد آرایشی:

یکی دیگر از روش های جلوگیری از ماسکنه عدم استفاده از مواد آرایشی است. هنگام ماسک زدن آرایش نکنید. مواد آرایشی باعث مسدود شدن منافذ پوستی می شوند.

• _استفاده از کرم کورتیزون و مرطوب کننده:

اگر ماسکنه شما خشک است و پوست شما زخمی است برای درمان ماسکنه از کرم کورتیزون با مرطوب کننده حاوی سرامید بر روی آن استفاده کنید.

• _استفاده از مرطوب کننده های غیر دارویی:

پس از شستشوی صورت از مرطوب کننده های غیر درمانی جهت آبرسانی به پوست استفاده کنید. این کار جهت جلوگیری از خشکی پوست و درمان ماسکنه مناسب است.

• _استفاده از پاک کننده ملایم:

تمیز کننده ملایم سطح پوست را از چربی، باکتری و رطوبت پاک می کند. از پاک کننده های الکلی، عطر و ادکلن استفاده نکنید. این مواد سطح پوست را خشک می کنند و احتمال ابتلا به ماسکنه را افزایش می دهند. در صورتی که ماسکنه شما جدی است، برای درمان ماسکنه از تمیز کننده های پزشکی مانند پروکسید بنزول استفاده کنید.

• _شستشوی مرتب صورت:

در طول دوران شیوع ویروس کووید ۱۹ انجام مراقبت های روزانه پوست جهت حفظ سلامت پوست و درمان ماسکنه الزامی می باشد. برای این منظور هر روز اول صبح، شب هنگام قبل از خواب و بعد از استفاده از ماسک صورت خود را کامل بشوئید. استفاده از صابون و آب ولرم هنگام شستشو و خشک کردن صورت با حوله بدون کشیدن حوله بر روی پوست جهت جلوگیری از خشک شدن پوست توصیه می شود.

راه های پیشگیری از ماسکنه:

با توجه به وضعیت همه ‌گیری کرونا در جهان، ممکن است لازم باشد تا مدت ها به زدن ماسک های تنفسی ادامه دهیم. بنابراین دانستن نکاتی که می توان به کمک آن ها از بروز ماسکنه پیشگیری نمود، به ما کمک فراوانی خواهد کرد. این نکات و توصیه ها به شرح زیر می باشد:

• اول، ماسک های پارچه ای را بعد از هر بار مصرف بشویید:

هرگز قبل از شستن ماسک های پارچه ای خود، آن ها را مجدداً مورد استفاده قرار ندهید. همچنین سعی کنید از مواد شوینده غیرمعطر و ضد حساسیت استفاده نموده و پس از شست و شو نیز اجازه دهید ماسک هایتان کاملاً خشک گردند. شست و شوی روزانه ماسک، هرگونه ماده ضد آفتاب، مواد آرایشی یا محصولات بهداشتی دیگر را از سطح الیاف ماسک پاک کرده و مانع از مسدود شدن منافذ پوست توسط این مواد می گردد.

• دوم، استفاده از کرم آنتی بیوتیک موضعی:

تجمع باکتری ها در زیر ماسک امری طبیعی است و می تواند منجر به بروز آکنه شود. به منظور جلوگیری از این اتفاق، متخصصان پوست اغلب توصیه می کنند که قبل از زدن ماسک از یک کرم یا ژل آنتی بیوتیک موضعی بر روی پوست استفاده کنید.

• سوم، پس از هر بار استفاده، ماسک های یک بار مصرف خود را دور بیاندازید:

اگر از ماسک های یک بار مصرف استفاده می کنید، پس از هر بار استفاده، این ماسک ها را دور بیاندازید. همیشه با خود ماسک یدکی به همراه داشته باشید که در صورت نیاز بتوانید آن را جایگزین ماسک قبلی خود کنید.

• چهارم، ماسک خود را هر چهار ساعت یک بار دربیاورید:

توصیه متخصصان پوست این است که هر ۴ ساعت یک بار به مدت ۱۵ دقیقه ماسک خود را دربیاورید. این کار باعث می شود که پوستتان اندکی استراحت کند. در این فاصله می توانید اقدام به شست و شوی مجدد صورتتان و استعمال کرم مرطوب کننده نمایید. البته باید دقت داشته باشید که تنها در جایی می توانید ماسک‌ خود را درآورید که امکان رعایت فاصله فیزیکی با افراد غریبه (کسانی که در زیر یک سقف با شما زندگی نمی کنند) برایتان وجود داشته باشد. همچنین بسیار مهم است که قبل از درآوردن ماسک خود حتماً دست هایتان را بشویید. شما می توانید زمانی که در اتومبیل شخصی خود تنها یا به همراه اعضای خانواده هستید، ماسکتان را برای مدتی دربیاورید.

پنجم، شست و شوی دست ها را فراموش نکنید:

اگرچه شست و شوی دست ها خود به عنوان یک راهکار مراقبتی در برابر ویروس کرونا به شمار می ‌رود، در پیشگیری از عوارض این بیماری مانند ماسکنه نیز نقش دارد. میکروب ها و چربی موجود در پوست دستتان خود می تواند به عنوان یک کانون ایجاد التهاب در نظر گرفته شود. بنابراین بایستی برای جلوگیری از بروز ماسکنه حتماً‌ دست های خود را مرتباً با آب ولرم و صابون بشویید.

• ششم، ضد آفتاب مناسب:

یادتان باشد که زدن ماسک، شما را از استفاده از کرم های ضد آفتاب بی‌ نیاز نمی کند. اگرچه خود این کرم ها می توانند منافذ پوست را مسدود کرده و موجب پیدیدار شدن ماسکنه شوند، انتخاب ضد آفتاب مناسب می تواند تا حد فراوانی از این عارضه پیشگیری کند. می ‌دانید که التهاب فاکتوری بسیار مهم در ایجاد ماسکنه به شمار آمده و بنابراین استفاده از ضد آفتاب ها با کاهش التهاب ناشی از پرتو فرابنفش خورشید، این عارضه را کاهش می دهد.

استفاده از ضد آفتاب های معدنی (مینرال) سبک به پوستتان آرامش بخشیده و تحریک پذیری آن را کاهش می دهد. در انتخاب ضد آفتاب مناسب باید به وجود ماده مؤثره اکسید روی (زینک اکساید) در این محصولات توجه ویژه ای داشته باشید.

اکسید روی در برابر اشعه فرابنفش نور خورشید از پوست شما محافظت نموده و علاوه بر آن اثرات آرامش بخشی نیز دارد. به علت همین خاصیت از این ماده در پودرهای بچه استفاده می شود. ضد آفتاب های ضدجوش نیز برای افرادی که مستعد آکنه هستند، انتخابی مناسب خواهند بود.

• هفتم، پاکسازی و فیشیال پوست:

یکی از راه هایی که از طریق آن می توانید سلامت پوست خود را بازیابید، فیشیال پوست یا شیوه های مراقبتی درمانی و زیبایی است. لایه‌ برداری و استفاده از ماسک های صورت برای پاکسازی پوست اکنون جزو مراقبت های پوستی روتین برای بسیاری از افراد به شمار می‌ آیند. این روش ها در بهبود علائم ماسکنه نیز نقش دارند. شما می توانید این خدمات را از مراکز زیبایی معتبر دریافت کنید و با انجام مکرر روش های پاکسازی پوست، ریسک ابتلا به ضایعات پوستی ماسکنه را در خود کاهش دهید.

• هشتم، استفاده از ماسک های طبیعی و خانگی:

استفاده از ماسک های طبیعی و خانگی می تواند به عنوان راهکاری مؤثر در بهبود مشکلات پوستی شناخته شود. برای مثال زمانی که از سر کار خود به خانه باز می‌گردید، می توانید از ماسک خاک رس بر روی صورت خود استفاده کنید. این ماسک صورت مخصوصاً برای افرادی که پوست چرب یا تحریک پذیر دارند، اثری آرامش‌ بخش داشته و به جذب چربی اضافی پوست کمک می کند.

• نهم، از مصرف داروهایی که پوستتان را خشک می کنند دوری کنید:

برخی محصولات آرایشی و یا حتی داروهایی که برخی افراد مصرف می کنند، ممکن است موجب بروز خشکی پوست شوند. همان طور که گفتیم خشکی با مکانیسم از بین بردن سد دفاعی اپیدرم، مشکلات پوستی مختلفی از قبیل ماسکنه را برای افراد ایجاد می‌ کند. بنابراین قبل از هر چیز خصوصاً در فصل زمستان داروها و محصولات آرایشی یا بهداشتی مصرفی خود را از نظر عوارض جانبی این محصولات ارزیابی کنید. پزشک شما می تواند در این زمینه راهنمایی های لازم را ارائه دهد.

• دهم، قبل از زدن ماسک از کرم مرطوب کننده استفاده کنید:

در افرادی که پوستی خشک دارند، زدن ماسک می تواند باعث سوزش و تحریک پذیری قابل ملاحظه ای در پوست شود. استفاده از مرطوب کننده های ضدجوش، آبرسانی به پوست شما را ارتقا می‌ بخشد. کرم های مرطوب کننده همچنین به عنوان یک حائل میان ماسک و پوست صورت عمل می کنند. علاوه بر آن می توانید به منظور کاهش سایش و اصطکاک ماسک با سطح پوستتان، از برچسب های سیلیکونی در زیر نقاط فشار ماسک استفاده کنید.

• یاردهم، از ماسک مناسب استفاده کنید:

برای اینکه از بروز مشکلات پوستی در خود جلوگیری کنید، به جنس ماسکی که بر ردی صورت خود می زنید توجه داشته باشید. افرادی که در محیط های بیمارستانی کار می کنند، اغلب قادر به انتخاب نوع ماسک خود نخواهند بود؛ اما در خارج از این محیط ها و در مواردی که می خواهید در مکان های عمومی از ماسک های تنفسی استفاده کنید، می توانید جنس ماسک خود را از مواد مرغوب انتخاب کنید.

انتخاب ماسک های نرم که حرارت را در سطح پوست شما به دام نمی ‌اندازند، می تواند تا حد زیادی از بروز ماسکنه جلوگیری کند. این ماسک ها صد درصد از پنبه ساخته شده اند و بنا به نظر پزشکان نفس کشیدن در زیر آن ها از بقیه ماسک ها راحت تر می باشد. ماسک های ابریشمی نیز میزان اصطکاک را در سطح پوست کاهش می دهند.

• دوازدهم، لب ها را فراموش نکنید:

در نهایت، هر شب قبل از خواب و روزها قبل از استفاده از ماسک، لب های خود را با ژل پترولیوم (مانند وازلین) چرب کنید.

ماسکی که به صورت می زنید باید دارای ویژگی های زیر باشد:

• _کامل بر روی پوستتان قرار بگیرد، اما بیش از حد تنگ نباشد.
• _از دو لایه یا بیشتر ساخته شده باشد.
• _مواد طبیعی و نرم (مانند پنبه) در آن به کار رفته باشد.
• _از زدن ماسک هایی که از ترکیبات مصنوعی مانند نایلون، پلی استر یا ریون ساخته شده اند خودداری کنید. این ترکیبات موجب تحریک پوست شما و بروز آکنه و جوش می گردند.
• _صورت خود را پس از درآوردن ماسک بشویید
• _زمانی که به خانه باز می گردید، پوست خود را با یک پاک کننده ملایم صورت بشویید. سپس به منظور محافظت از پوست خود از یک کرم مرطوب کننده استفاده کنید. شست و شوی صورت خصوصاً در زمانی که پوستتان زیر ماسک عرق کرده است، اهمیت دارد.

چه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنید؟

رعایت مراقبت های پوستی معمول در اکثر موارد از بروز یا تشدید ماسکنه جلوگیری می کند. با این حال بهتر است در نظر داشته باشید که ضایعات حادتر مانند جوش های عمیق یا کیست ها و جوش های دردناک ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند. گاهی ممکن است در موارد شدید به انجام روش های تهاجمی مانند لیزر درمانی نیاز داشته باشید.

کلام آخر:

آکنه ناشی از ماسک یا ماسکنه به مشکلات پوستی ناشی از استفاده طولانی مدت از ماسک های تنفسی اطلاق می شود. از جمله علائم ماسکنه می توان به تحریک پذیری پوست و ظهور نقاط برجسته شبیه به جوش در سطح پوست اشاره نمود. این ضایعات اغلب در محل تماس ماسک با صورت و یا در زیر ماسک ایجاد می شوند. ابتلا به آکنه روزاسه و یا درماتیت (التهاب پوست) شانس بروز این مشکل را در فرد افزایش می دهد.

اگرچه ابتلا به ماسکنه می تواند مشکلات بسیاری را برای افراد، خصوصاً آن هایی که ملزم به استفاده طولانی مدت از ماسک هستند به بار بیاورد اما اهمیت زدن ماسک نیز قابل چشم پوشی نبوده و بنابراین راهکارهای مراقبت از پوست در صدر اهمیت قرار می ‌گیرند. با شست و شوی مرتب صورت، استفاده از مرطوب کننده ها و انتخاب ماسک مناسب می توانید از بروز بسیاری از مشکلات پوستی در خود پیشگیری نمایید.

اگر به نوع شدید ماسکنه مبتلا هستید و یا علی رغم رعایت نکات ذکر شده در این مقاله همچنان بهبود علائم را در خود مشاهده نکرده ‌اید، توصیه ما به شما این است که حتماً به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک ممکن است بسته به شرایط متدهای مختلف دارو درمانی را به شما پیشنهاد کند. در نهایت، روش‌های لیزر درمانی اغلب به عنوان آخرین راهکار موجود برای رفع این ضایعات در نظر گرفته می ‌شوند.